روت چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

اگر کاربر یک گوشی یا تبلت اندرویدی هستید حتماً اصطلاح روت کردن را شنیده‌اید. اما روت کردن چیست و چه فوایدی دارد و آیا باید از روت کردن هراس داشته باشیم؟ در این مطلب پاسخ این سوالات را دریابید.


روت چیست؟

روت در لغت به معنای ریشه و اصطلاحاً روت کردن به زبان ساده یعنی دسترسی ریشه‌ای به دستگاه اندرویدیتان. وقتی گوشی را برای اولین بار روشن می‌کنید در قسمت تنظیمات یا Settings می‌توانید گزینه‌های زیادی را به دلخواه خود تغییر دهید اما این تنظیمات تنها چیزهایی هستند که سازنده گوشی اجازه تغییر در آن‌ها را داده است. حال آن‌که با روت کردن می‌توانید هر تغییری که دلتان خواست در گوشی بدهید. روت کردن گارانتی دستگاه شما را باطل می‌کند (هر چند که می‌توانید دستگاه را مجدداً آنروت کنید) و کمی ریسک هم دربر دارد اما اگر طبق راهنماها عمل کنید هیچ‌گاه به مشکلی بر نخواهید خورد. پس آیا روت کردن ارزش کمی ریسک را دارد؟ به نظر ما بله.

چرا گجت اندرویدی خود را روت کنیم؟
برای روت کردن دلایل زیادی وجود دارد که ما در این‌جا مهم‌ترین آن‌ها را عنوان می‌کنیم:


1- پاک کردن برنامه های ناخواسته و بازکردن فضای حافظه داخلی:

هنگامی که گوشی یا تبلت اندرویدی را روشن می‌کنید معمولاً علاوه بر اپلیکیشن‌های گوگلی مانند جیمیل، تقویم، گوگل پلاس و گوگل موزیک شرکت سازنده اپلیکیشن‌های دیگری را نیز بر روی آن نصب کرده است که برخی مفید و برخی واقعاً مزاحم هستند و در کارایی و سرعت گوشی اختلال ایجاد کرده و حافظه را اشغال می‌کنند. این اپلیکیشن‌ها را نمی‌توانید مانند اپلیکیشن‌های دانلودی حذف کنید و باید با آن‌ها کنار بیایید، هرچند از اندروید 4.1 به بعد امکان غیرفعال کردن اپلیکیشن‌ها با دکمه Disable وجود دارد اما باز هم حافظه اشغال شده با این روش باز نمی‌گردد.

پس از روت کردن دستگاه می‌توانید با کمک اپلیکیشن‌های مختلفی مانند Titanium Backup این کار را به راحتی انجام دهید. البته حواستان باشد اپلیکیشن‌های ضروری سیستمی را به اشتباه حذف نکنید.


2- نصب رام های سفارشی (کاستوم رام):

کاستوم رام‌ها علاوه بر محیط خالص اندرویدی، آخرین نسخه اندروید و عاری بودن از اپلیکیشن‌های اضافه چه امکاناتی دارند و چرا توصیه می‌شوند؟

بعضی کاستوم رام‌ها بر اساس رام‌های رسمی گوشی یا تبلت شما تهیه یا اصطلاحاً کوک شده‌اند. این کاستوم رام‌ها همان امکانات و محیط کاربری را دارند اما بهینه‌سازی‌های انجام شده روی آن‌ها عملکرد دستگاه را بهتر کرده است. اما بعضی کاستوم رام‌ها مانند CyanogenMod، AOKP و Paranoid Android که بر اساس اندروید خالص کوک می‌شوند امکاناتی مانند کنترل‌های Pie، تغییرات در صفحه قفل و نوتیفکیشن‌ها، تم‌های مختلف، نوتیفکیشن شناور Halo، تغییر در نوار ابزار و دکمه‌ها و بسیاری تغییرات و امکانات ریزی را دارند که آن‌ها را حتی از اندروید خالص در دستگاه‌های نکسوسی برتر می‌کند.

مقاله مرتبط: کاستوم رام چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟!


3- اجرای برنامه هایی که به دسترسی روت نیاز دارن:

شاید در گوگل پلی یا سایت‌های دیگر اپلیکیشن‌های اندرویدی به بعضی‌ها برخورده باشید که نیاز به روت کردن دارند. این اپلیکیشن‌ها می‌توانند امکانات بهتری نسبت به اپلیکیشن‌های معمولی فراهم کنند؛ این اپلیکیشن‌ها را در این مطلب فارنت برایتان معرفی کردیم اما گرفتن نسخه پشتیبان کامل، انجام خودکار کارها، افزایش سرعت و عمر شارژ، افزایش سرعت مموری کارت و … از جمله عملکردهای اختصاصی اپلیکیشن‌های روت هستند. بعضی از این اپلیکیشن‌ها عبارتند از:

4- نصب برنامه ها روی کارت حافظه:

یکی از دلایل مهم روت کردن گوشی های اندروید، نصب برنامه و بازی ها روی مموری کارت هست، مخصوصا در گوشی های قدیمی اندروید که حافظه داخلی کمی دارن. با روت کردن میتونید برنامه ها و بازی ها رو به مموری کارت انتقال بدید و حافظه داخلی رو آزاد کنید.


5- Overclock و Underclock کردن گوشی:

هر گوشی با مشخصه ای به نام processor clock frequency (سرعت پردازش) عرضه می شود. تولید کنندگان معمولا برای کاهش مصرف باطری سرعت پردازش رو در حد معمولی قرار میدهند اما شما با روت کردن میتونید سرعت پردازش رو افزایش دهید و در نتیجه سرعت عملکرد گوشی افزایش می یابد.
افزایش سرعت پردازش که در اصطلاح به آن اورکلاک می گویند در مواردی به کار میبرد که میخواهیم یک بازی گرافیکی بر روی گوشی نصب کنیم یا یک برنامه سنگین رو اجرا کنیم، یا اورکلاک کردن بازی های گرافیکی لگ کمتری خواهند داشت و سرعت اجرای برنامه و بازی ها افزایش می باید اما باعث تخلیه سریع باطری می شود. اما اگر می خواهید مصرف باطری رو کم کنید می تونید سرعت پردازش رو کاهش دهید که در اصطلاح به آن Underclock می گویند.


6– خلاصی از دست پوسته‌های مختلف

سازندگانی مانند اچ‌تی‌سی، سامسونگ، ال‌جی، سونی و … پوسته‌های مختلفی با نام‌های متفاوت مانند HTC Sense، TouchWiz، Emotion UI و … را روی اندروید نصب کرده‌اند که نه تنها ظاهر اندروید را تغییر داده است بلکه بعضی اوقات باعث سردرگمی کاربر و کندی عملکرد دستگاه می‌شود؛ البته بعضی از این پوسته‌ها امکانات خوبی مانند ویجت‌ها، اپلیکیشن‌های شناور، حالت چندپنجره‌ای و فناوری‌های هوشمندی را فعال می‌کنند اما اگر علاقه‌ای به آن‌ها ندارید و یک محیط سریع و ساده خالص اندرویدی را ترجیح می‌دهید با روت‌کردن و نصب یک کاستوم رام دلخواه به محیط گوگلی خالص دست پیدا کنید.


7– افزایش سرعت یا عمر شارژ باتری

سازنده‌ها با خریداری و قراردادن انواع مختلف چیپست‌ها و پردازنده‌های اندرویدی سرعت خاصی را که مدنظرشان است برای پردازنده تعیین می‌کنند تا هم مصرف شارژ و هم سرعت و کارایی دستگاه بهینه باشد. بعضی اوقات نیاز می‌شود این سرعت را خودتان کمی افزایش دهید چرا که دستگاه بعضی اوقات کند شده و همچنین توانایی پردازنده دستگاهتان بیش از سرعتی است که سازنده برایش در نظر گرفته است. با اپلیکیشن‌هایی مانند Set CPU پس از روت کردن می‌توانید به اصطلاح گوشی را آورکلاک کنید. البته این‌کار دو عیب دارد که اولی مصرف بیشتر شارژ گوشی و دومی احتمال ضربه زدن به سخت‌افزار در صورت افزایش بی‌رویه سرعت کلاک CPU یا GPU است.

در مقابل اگر از عمر شارژ گوشی راضی نیستید می‌توانید با اپلیکیشن‌های مشابه پردازنده را آندرکلاک و آندرولت کنید تا عمر شارژ بیشتر شود ؛ البته ممکن است در رابط کاربری و اپلیکیشن‌ها کمی کندی دیده شود.


8- شخصی‌سازی بی‌نهایت

اندروید به خودی خود دارای امکانات شخصی‌سازی زیادی است اما اگر قصد تغییرات بیشتری را دارید باید گوشی خود را روت کنید. به طور مثال نواری که در پایین صفحه در گوشی‌های بدون دکمه سخت‌افزاری قرار دارد را با روت کردن می‌توانید تغییر اندازه دهید، با GMD Gesture Contorl با سوایپ‌ها و جسچرها در محیط گردش کنید، در حالت‌های مختلف افقی و عمودی به کمک Keyboard Manager کیبردهای متفاوتی را فعال کنید، در نوتیفیکیشن تصویر یا ویجت خاصی قرار دهید و خلاصه با روت کردن محدودیتی نخواهید داشت.


9- امکانات نامحدود

روت کردن همچنین امکانات بیشتری از حالت معمولی در اختیارتان می‌گذارد. با این اپلیکیشن می‌توانید دسته‌بازی پلی‌استیشن خود را به گوشی یا تبلت وصل کنید و از بازی‌ها لذت ببرید؛ با این اپلیکیشن می‌توانید تصمیم بگیرید در زمان‌های دلخواه چه کسانی بتوانند با شما تماس بگیرند و چه کسانی نتوانند. می‌توانید با اپلیکیشن‌های Market Enabler گوگل پلی را در ایران فعال کنید. با WiFi Protector از اتصال به وای‌فای‌های عمومی و حملات DOS و ARP هراسی نداشته باشید و حتی می‌توانید اپلیکیشن دوربین جدید اندروید 4.2 را با Photosphere روی گوشی خود نصب کنید.


معایب روت کردن:


۱- باطل شدن گارانتی گوشی:

با روت کردن، گارانتی گوشی شما معمولا باطل میشه. البته این به قوانین شرکت گارانتی شما بستگی داره. اگر بعد از روت کردن، گوشی شما دچار اسیب های سخت افزاری یا نرم افزاری بشه، به علت روت کردن گوشی گارانتی شما نیز باطل شده و هزینه تعمیر کردن گوشی به صورت رایگان انجام نمیشه.

۲- دغدغه های امنیتی:

مهمترین دلیلی که در اندروید، دسترسی به اطلاعات مهم گوشی رو به صورت عادی نمیدن، خطر های امنیتیه. سیستم عامل اندروید به علت متن باز بودن، بسیار در معرض الوده شدن به ویروس های مخربه. با روت کردن گوشی، اطلاعات مهم گوشی رو آزاد کردید و هر لحظه خطر ویروسی شدن اونها وجود داره، پس اگر گوشی خودتونو روت کردید باید بیشتر مراقب برنامه هایی که روی گوشی نصب می کنید باشید.

۳- آسیب رساندن به گوشی:

بریک شدن گوشی یا Bricking به معنی نابود شدن گوشیه! اگر در هنگام عملیات روت کردن مشکلی به وجود بیاد یا اتصال گوشی قطع بشه، ممکنه گوشی شما بریک بشه و آسیب های بسیار جدی ای به گوشی برسونه که هرگز درست نشه. اما نگران نباشید در حال حاضر راه‌های گوناگونی وجود داره که خطر بریک شدن رو بسیار کاهش داده.

این‌ها تنها چند دلیل از ده‌ها دلیل مختلف برای روت کردن گوشی یا تبلت‌های اندرویدی هستند؛ پس اگر وسوسه شده‌اید بهتر است ترس را کنار بگذارید، و...

با مراجعه به مرکز اندروید مارکت دستگاه خود را روت نمایید.